Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją

23 lutego kolejny raz obchodziliśmy Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. Depresja jest zaburzeniem charakteryzującym się przede wszystkim długotrwałym obniżeniem nastroju. U dzieci i nastolatków może przejawiać się także drażliwością, nasileniem zachowań agresywnych, destrukcyjnych, autodestrukcyjnych (np. samookaleczania) i buntowniczych, trudnościami z koncentracją, zaburzeniem rytmu dnia, wysoką męczliwością. Obok zmian nastroju u młodzieży można rozpoznać również zaburzenia zachowania lub nadpobudliwość psychoruchową. Wśród osób młodych epizody depresyjne często mają charakter przejściowy, jednak w żadnym wypadku nie można ich bagatelizować.

Depresja u młodzieży wynika z uwarunkowań biologicznych, formowania się tożsamości i związanym z tym kryzysem rozwoju osobowości. Młodzi ludzie dostrzegają, że zmienia się ich rola społeczna co często stanowi dla nich ogromną trudność. Następuje transformacja w systemie rodzinnym, powolne usamodzielnianie się emocjonalne i społeczne. W wyniku tego lęki, które występują u chorych związane są najczęściej z obawami o swoją przyszłość oraz z podejmowaniem zadań i ról jakie czekają w dorosłości. Przyczyn choroby należy niejednokrotnie szukać też w trudnościach, jakie młodzi ludzie mają ze spełnianiem często nieadekwatnych oczekiwań otoczenia, czy w starciach o wpływy w środowisku rówieśniczym. Ogromnym problemem w tej kwestii są kreowane w mediach społecznościowych sytuacje i obraz siebie dalekie od realiów, co w efekcie wiąże się ze spadkiem zadowolenia ze swojego życia wśród młodzieży.

Zaburzeniom w sferze psychicznej bardzo często towarzyszą objawy somatyczne, takie jak bóle głowy, brzucha, utrata apetytu oraz zaniedbywanie obowiązków i higieny. Dochodzi do obniżenia poziomu życia co coraz mocniej wpływa na zaburzenia i w efekcie tworzy się błędne koło. Chorzy często mają poczucie winy, wstydzą się swojego problemu, osądzają siebie jako słabych, „gorszych” od innych – dlatego zwlekają z poddaniem się diagnozie i leczeniu. Niekiedy dodatkowym czynnikiem demotywującym jest krytyczny stosunek otoczenia do zmian zachodzących w chorej osobie – posądzanie jej o lenistwo, brak silnej woli, użalanie się nad sobą.

Depresja jest chorobą której nie wolno lekceważyć. Wymaga rzetelnej diagnozy i systematycznego leczenia. Chory sam często nie dostrzega problemu, nie prosi o pomoc, dlatego tak ważne jest dostrzeganie symptomów choroby, uważność na drugiego człowieka zwłaszcza w okresie dorastania kiedy psychika młodzieży jest krucha, mechanizmy radzenia sobie z trudnościami nie do końca wykształcone a osąd grupy rówieśniczej bezlitosny. Młodzież w okresie adolescencji bywa niezwykle skryta co jeszcze bardziej utrudnia radzenie sobie z trudnościami i szybkie dostrzeżenie problemu przez najbliższych.

Najskuteczniejsze formy leczenia opierają się na połączeniu psychoterapii i farmakologii. Terapia pozwala choremu zrozumieć i oswoić chorobę, nauczyć się funkcjonowania z nią i minimalizować w miarę możliwości jej negatywne aspekty. Ważne jest aby osoba z depresją wiedziała jaki obraz może przyjąć choroba, jak przebiega, jakie są jej potencjalne źródła i dostrzegła korzyści wynikające z leczenia. Świadomość problemu zyskać powinni również najbliżsi chorego, co pomoże im zrozumieć zachowanie osoby dotkniętej depresją i wspomagać ją w odzyskiwaniu zdrowia i radości z życia.

Barbara Skolińska-Zientara